Utøya

Helaas is de titel van deze blog maar al te bekend. Niet een mooi maar onbekend vakantie-eilandje voor een verre kust, maar een "ik weet nog waar ik was toen ik het hoorde"-term met meer dan 6 miljoen hits. Maar waarom niet eerder erover geschreven?
Natuurlijk, ik was met vakantie, en mijn blogactiviteiten lagen stil. Maar dan nog, wat moest ik schrijven? Het was gewoon vreselijk. Jonge mensen komen bij elkaar om hun idealisme voor een betere samenleving samen te delen, om de schouders eronder te zetten en te bouwen aan de toekomst van hun land - en de hemel verandert opeens in een hel. Families worden geconfronteerd met onbegrijpelijk nieuws. Een heel land is in rouw gedompeld. Waarom?
Het enige wat ik kon doen was mee rouwen met die mensen. Want dat was nodig: helpen verdriet te dragen. Maar er was geen lastig politiek debat. Zelfs de vraag of de kogel nu van rechts kwam hoefde niet gesteld te worden. Iedereen keurde dit ondubbelzinnig af.
Toch is er één prangende vraag die overblijft: kunnen we dit voorkomen?
Ik lees wat er allemaal geschreven is. Iedereen is verbijsterd. Niemand begrijpt dit. Hoe kan iemand zover komen. Toont de dader nog steeds geen spoor van berouw? Dat is toch niet normaal? Als ik dat alles lees heb ik een gevoel van opluchting. Niemand vindt dit normaal. Blijf met je handen van kinderen en jongelui af. Gebruik geen geweld. Mensen vermoorden is niet normaal!
Als een samenleving niets begrijpt van zo'n massamoord op Utøya, dan is al het nodige al gedaan. Kinderen zijn opgevoed vol respect voor de ander. Kinderen hebben een afkeer van geweld. Kinderen vinden het niet normaal wanneer iemand vanuit een verwrongen wereldbeeld wapens hanteert om anderen te vermoorden.
Je kunt natuurlijk meer doen. Je kunt die samenleving veranderen in een politiestaat, met een veiligheidsapparaat dat iedereen volgt. Maar of dat helpt is nog maar de vraag. Als kinderen zien dat wij niets begrijpen van zoiets, dat geweld echt zinloos is, dan doen we pas echt aan preventie. Dan kweken we een samenleving die niets zinnigs ziet in geweld.
Maar als er dan zo'n gek opstaat met wapens en bommen? Kunnen we niets doen tegen zulke gekken? Jazeker. We hebben geestelijke gezondheidszorg, politie. En natuurlijk een samenleving die niet gek is...