Bovenstaande zinsnede heb ik zelf ook nog wel een keer gebruikt. Het is zogeheten "tale Kanaäns", alleen te begrijpen voor mensen die zijn opgegroeid in behoudende reformatorische kringen of zich deze taal hebben eigen gemaakt door er lang op te studeren.
Kringen die tegenwoordig nog bekendstaan als "zwarte-kousen-kerken", met alle karikaturen die daarbij horen. Ooit de rechterflank van de Nederlandse staatskerk, verguisd door ruimer denkende lieden, tegenwoordig alleen nog maar bekend door de misvormde beelden die Jan Wolkers, Maarten 't Hart en Jan Siebelink ons hebben geschetst. Weinig lezers zijn kritisch genoeg om de verschillen te kennen tussen een synodaal-gereformeerd milieu na de Vrijmaking (Wolkers), een gereformeerde Bondsmilieu in Zuid-Holland ('t Hart) en thuislezers (Siebelink).
helemaal moeilijk wordt het wanneer het gaat om het herkennen van zinsneden uit de Bijbel, al helemaal wanneer het gaat om de Statenvertaling of om de Psalmberijming van 1773 of van Datheen. Als een herder en leraar (wie kent die term nog) dan een vermanend woord spreekt (oftewel appelleert aan het geweten van zijn toehoorders) en bij hen indrukken wil wekken (wat betekent gevoelens wil oproepen) door te herinneren aan de ernst van eens voor de Rechter van hemel en aarde te komen staan (waarmee wordt bedoeld dat meteen na het overlijden de gelovige verwacht te worden geoordeeld door God en te horen te krijgen of hij voor eeuwig gered is en naar de hemel gaat of voor eeuwig verloren en naar de hel gaat), dan is het niet vreemd wanneer een ongelovige, of zelfs een niet behoudend-reformatorisch opgevoede gelovige, er niets van begrijpt en alleen maar blijft haken bij vreemde woorden.
Dan is het ook te begrijpen wanneer er fel wordt gereageerd op de term "engel des doods". Deze term is namelijk niet specifiek voor de tale Kanaäns. In Auschwitz stond Mengele bekend als engel des doods. Iemand die uit volle overtuiging heeft gewerkt voor de zieke naaste, die zich als minister heeft ingespannen om de gezondheidszorg de middelen te geven om die zieke naaste te kunnen helpen, die door haar andere levensovertuiging een andere keuze maakte bij welke middelen rondom het levenseinde de arts ter beschikking dienen te staan en die daardoor politiek in botsing kwam met partijen die zich laten leiden door een andere levensovertuiging verdient volgens mij niet de titel "engel des doods". Ik ben het nog steeds hartgrondig oneens met haar standpunt, maar het moeilijke is en blijft dat ik de meeste van haar overwegingen van harte onderschrijf. Alleen op het punt waar de een de arts ook euthanasie in het koffertje wil meegeven en de ander juist niet verschil ik met haar van mening.
concluderend wil ik daarom tegen mijn collega uit Montfoort zeggen: let op je taalgebruik. De manier waarop jij de term "engel des doods" hebt gebruikt stond te ver af van de oorspronkelijke betekenis zoals ik die in Exodus tegenkom, maar was voor buitenstaanders onmogelijk nog los te maken van de sinds Auschwitz zo beladen betekenis. Trouwens, ook in de betekenis van Exodus 12 kan ik met jouw oordeel niet instemmen. We weten immers beiden dat het oordeel aan een rechtvaardig en goed doend God is en niet aan tijdelijke, zondige mensen. (Vertaling: uiteindelijk is het aan God om te oordelen, Die alleen volkomen rechtvaardig en goed kan oordelen omdat Hij ook weet wat er in het hart van een mens omgaat.)
Geen opmerkingen:
Een reactie posten
Reacties zijn welkom. Houd je aan de gewone regels van algemeen fatsoen. Anonieme reacties worden (meestal) verwijderd.